In het artikel, verschenen in Nature Communications Earth & Environment, weegt een internationaal team van wetenschappers de voordelen en risico’s van het gebruik van plastics in de landbouw.
Die voordelen bestaan. Plastics zijn dan ook alomtegenwoordig: in landbouwmachines, in bakken voor transport, in wegwerptoepassingen zoals labels en dekzeilen … Plastic films kunnen dan weer de bodem vochtig houden, oogsten vergroten en het gebruik van pesticiden verminderen. Nadelen zijn er echter ook.
Bodemverontreiniging
Dat gebruiksgemak heeft tot verspilling geleid. Er duiken steeds meer gegevens op over de lekkage van minuscule plastic deeltjes in de bodem en het water, zegt Philip Demokritou van de Rutgers School of Public Health. Die hopen zich op in de bodem en kunnen zo weer door planten worden opgenomen.
Bovendien bevatten ze vaak giftige additieven: bij de productie van plastic worden meer dan tienduizend verschillende chemicaliën gebruikt om het plastic bepaalde eigenschappen te geven. Veel van die stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid van mens en milieu.
De wetenschappers pleiten daarom voor een snelle afbouw en een meer doordacht gebruik van plastic in de landbouw. Gebruikt plastic efficiënt inzamelen en hergebruiken waar mogelijk is een eerste stap. Waar dat niet kan, zijn er innovatieve recyclagemethoden nodig.
Bioplastics
Een tweede belangrijke stap is overschakelen van conventionele plastics uit fossiele brandstoffen naar volledig biologisch afbreekbare en niet-giftige bioplastics, stelt de studie. Er moet ook transparante informatie beschikbaar zijn over de chemicaliën die bij de productie gebruikt zijn. De onderzoekers pleiten voor een duidelijk wetgevend kader, maar ook voor overleg met boeren om tot een meer verantwoord gebruik te komen.
“Om het gebruik van kunststoffen in de landbouw duurzamer te maken, zullen weloverwogen beslissingen essentieel zijn, gebaseerd op de wetenschap en circulaire economie”, zegt Demokritou. “We moeten innovaties op het gebied van materiaalontwerp stimuleren, kunststoffen na gebruik inzamelen en recycleren, en onze gedragspatronen veranderen.”
Nieuwe Europese maatregelen
Op 25 september nam de Europese Commissie nieuwe maatregelen aan om bewust toegevoegde microplastics aan producten te beperken. Het gaat onder meer over glitters en andere microplastics in cosmetica, in wasmiddelen of kunstgras voor sportvelden. Die nieuwe maatregelen gingen in voege op 15 oktober 2023.
Voor sommige producten, die onder meer in de landbouw en de industrie gebruikt worden, voorziet de Europese Commissie een overgangsperiode. Zo hebben producenten tijd om de nodige aanpassingen door te voeren. Die overgangsperiode loopt in sommige gevallen op tot tien jaar.
