Steenmeel kan heel wat CO2 uit de atmosfeer halen
Sproeien we op termijn vermalen gesteente vanuit vliegtuigen boven bepaalde ecosystemen om de klimaatverandering aan te pakken? Het lijkt behoorlijk vreemd, maar uit internationaal onderzoek, waar ook UAntwerpen aan meewerkte, blijkt dat deze techniek heel wat CO2 uit de atmosfeer kan halen.
Om de klimaatdoelstellingen van het Akkoord van Parijs van 2015 te halen, is naast een snelle afname van de uitstoot ook een actieve verwijdering van CO2 uit de atmosfeer nodig. Maar hoe kunnen we dat realiseren? Daarvoor bestaan er een aantal negatieve-emissietechnologieën (NET's). Het planten van bomen is een bekende techniek, maar er zijn nog tal van andere mogelijkheden.
Basaltpoeder
Een internationaal team, waar ook Ivan Janssens en Sara Vicca van de Universiteit Antwerpen deel van uitmaakten, onderzocht het gebruik van fijngemalen silicaatgesteente (steenmeel). Hun bevindingen verschijnen in het toonaangevende tijdschrift Nature Geoscience.
“Wanneer silicaatgesteente vermalen wordt tot poeder en over het landoppervlak verspreid wordt, reageert het met CO2, waardoor het broeikasgas uit de atmosfeer verwijderd wordt”, legt Vicca uit. “Dit noemen we het abiotische CO2-verwijderingsmechanisme. Basalt is daarvoor een heel geschikt gesteente: het verweert relatief snel en bevat ook plantenvoedingsstoffen. Die bevorderen plantengroei en zorgen zo voor een tweede CO2-verwijderingsmechanisme.”
Groot verwijderingspotentieel
De techniek komt goed van pas in ecosystemen met een lage bodemvruchtbaarheid. Nutriëntenarme ecosystemen besproeien met basaltpoeder, dat tijdens verwering langzaam voedingsstoffen vrijgeeft, kan volgens experts de koolstofopslag in die ecosystemen bevorderen.
Dat potentieel onderzochten de wetenschappers in deze studie. “We kwamen uit bij een aanzienlijke verwijdering van CO2. Het gaat tot 2,5 miljard ton CO2 per jaar, waarvan ongeveer 50 procent was toe te schrijven aan de reactie van de biosfeer (planten en bodem) op steenmeeltoevoeging”, aldus Ivan Janssens. “De grootste CO2-verwijdering werd gevonden in regio's die voorheen werden beschouwd als ongeschikt voor steenmeeltoevoeging. Daarmee is het wereldwijde CO2-verwijderingspotentieel van basalt aanzienlijk groter dan eerder werd gesuggereerd.”
Onbekende neveneffecten
De wetenschappers brachten ook het volledige kostenplaatje in beeld. Uitgaande van het gebruik van vliegtuigen die zijn uitgerust om steenmeel te sproeien, bleken de kosten van CO2-verwijdering uit te komen op zo’n 150 dollar per ton verwijderde CO2.
Om een voldoende hoge netto CO2-verwijdering te bereiken, zou de basaltmijnbouw moeten worden opgeschaald, zouden afgelegen gebieden bereikt moeten worden met bijvoorbeeld drones of luchtschepen, en zou de energie die nodig is voor deze toepassing uit hernieuwbare bronnen moeten gehaald worden.
“Deze steenmeeltoepassing is een prima oplossing voor wie landbeheer wil toepassen om de klimaatverandering te beperken”, klinkt het bij de onderzoekers. “Er is echter nood aan velddata om zowel de kwantificatie van de CO2-opslag te verbeteren als de nog onbekende neveneffecten te bepalen.”