Plantaardige proteïnen uit waterlinzen

Waterlinzen, ook wel bekend als eendenkroos, zijn een familie van drijvende waterplantjes. De plantjes komen in vrijwel heel de wereld voor in stilstaand of weinig stromend water. Waterlinzen behoren bovendien tot de snelst groeiende planten: op twee dagen tijd kunnen ze hun massa verdubbelen.

Alternatief voor dierlijke proteïnen

Omdat waterlinzen een hoog eiwitgehalte bevatten, zijn ze een goed alternatief voor dierlijke proteïnen. Ze bevatten tussen 20 en 45 procent eiwit en hebben een aminozuursamenstelling die lijkt op die van soja. Qua essentiële aminozuren zijn de waterplantjes evenwaardig aan melk en rundvlees en doen ze het zelfs beter dan sojaeiwit. Het concentraat heeft een eiwitgehalte van 64 procent. Het vezel-, vet- en asgehalte bedragen respectievelijk 11, 8 en 6 procent. Bovendien bevat eendenkroos een hoge concentratie aan vitamines, mineralen en antioxidanten.

Waterlinzen kunnen eenvoudig lokaal geteeld worden in bassins of in gestapelde, transparante bakken. Ze hebben dus meer voordelen dan soja, een meer gekend plantaardig alternatief: er is geen transport van Zuidoost-Azië nodig, waar de teelt ook risico’s op ontbossing met zich meebrengt. Eendenkroos levert bovendien per hectare tien keer zoveel eiwit op.

Toepassingen in voeding

Omdat waterlinzen nog niet gegeten werden in Europa, vallen ze onder de Novel Food-wetgeving van de EU. Vorig jaar werd de consumptie van de verse waterlinzen Wolffia arrhiza en Wolffia globosa al goedgekeurd. Nu volgt een positief advies over het eiwitconcentraat uit een mengsel van de soorten Lemna gibba en Lemna minor. De extractie resulteert in een groen poeder dat gepasteuriseerd en gesproeidroogd is.

Voor consumptie is het nog even wachten tot het eiwitconcentraat in de Unielijst verschijnt. Die lijst beschrijft de draagwijdte van de vergunning, net als eventuele gebruiksvoorwaarden, specificaties en etiketteringsvoorschriften. EFSA vermeldt alvast toepassingen in graanrepen, drankjes, brood, noedels en supplementen. Het Nederlandse bedrijf Rubisco Foods diende de Novel Food-aanvraag in. Zij zullen dankzij gegevensbescherming gedurende vijf jaar als enige het eiwitconcentraat in Europa op de markt mogen brengen.

Voedingsbron in de rest van de wereld

In Azië eten mensen al langer waterlinzen, meer bepaald de Wolffia-soort. In Thailand verkopen lokale marktkramers eendenkroos als groente onder de naam khai nam. Ook in Myanmar en Laos gaan waterlinzen al generaties lang mee als bron van proteïnen. In de Verenigde Staten en Israël zijn er eveneens al voedingsproducten op basis van waterlinzen op de markt.