Hoewel plastic al jaren scheef bekeken wordt, heeft het materiaal veel voordelen. Het is licht, gaat niet snel kapot en kan voedsel lang vers houden. “Het probleem is niet het materiaal, het probleem is de recyclage”, zegt onderzoekster Sibel Ügdüler van UGent in De Tijd. “Nu maken we van koekjesverpakkingen minderwaardige zwarte vuilniszakken. Dat moet beter.”
Verschillende materialen
Amper een derde van het plasticafval in Europa wordt gerecycleerd, waarbij het vooral om downcycling gaat. Het grote probleem is dat plastic voorwerpen vaak uit meerdere componenten bestaan. Petflessen, die van één polymeersoort gemaakt worden, kun je recycleren tot nieuwe petflessen. Maar chipszakjes bestaan makkelijk uit drie verschillende lagen, en melkkartons bevatten zelfs vijf soorten materiaal, plus inkt en lijm. Omdat het niet mogelijk is om alles weer te scheiden, wordt het afval samen verwerkt tot minderwaardige zwarte plastickorrels. Voor nieuwe voedselverpakkingen zijn dus telkens nieuwe grondstoffen nodig. Maar wat als we het anders konden doen?
Bestanddelen scheiden
Tijdens haar doctoraat aan de Gentse faculteit Bio-ingenieurswetenschappen ging Sibel Ügdüler op zoek naar manieren om de bestanddelen van plasticafval te scheiden. Inmiddels heeft ze drie patenten op haar naam staan. Zo ontdekte ze een manier om inkt uit plastic te verwijderen. Ze ontwikkelde ook een procédé om verschillende lagen te scheiden zonder het oorspronkelijke materiaal aan te tasten. Met de juiste chemicaliën is het bijvoorbeeld mogelijk om de drie lagen van een waterleiding te scheiden, of het elastaan uit een kledingstuk te halen om zuiver katoen te krijgen. Hoe duurzaam die chemicaliën zijn? “We blijven zoeken naar steeds groenere solventen. Tezelfdertijd letten we erop dat het hele productieproces duurzaam verloopt. We zorgen ervoor dat er geen solventen verloren gaan. Ook zij worden gerecycleerd en hergebruikt”, zegt Ügdüler in Durf Denken, het online magazine van de UGent.
Proefinstallatie
Om het baanbrekende onderzoek naar een nog hoger niveau te tillen, gaat de UGent tegen 2023 een proefinstallatie bouwen. Daarin wil het onderzoeksteam, samen met plasticbedrijven en voedselproducenten, een efficiënt en economisch rendabel recyclageprocédé ontwikkelen voor de industrie. Het initiatief kan alvast rekenen op 1,6 miljoen euro subsidies uit het Vlaamse Moonshot-programma. “We denken met z’n allen dat karton duurzaam is, maar de productie ervan kost 2,7 keer meer energie en 17 keer meer water dan de productie van plastic”, aldus nog Sibel Ügdüler. “Het komt er dus op aan om de plastic-cirkel te sluiten.”
