Oude batterijen en zonnepanelen, die waardevolle materialen bevatten, moeten we zoveel mogelijk hergebruiken en recycleren. Maar welk scenario levert de Vlaamse economie het meest op?
Van auto- tot thuisbatterij
Batterijen die elektrische auto’s aandrijven, kunnen aan het einde van hun leven niet meer gerepareerd worden om in een andere auto te steken. Maar ze kunnen wel omgebouwd worden tot thuisbatterijen. Als er in Vlaanderen fabrieken worden gebouwd om autobatterijen te transformeren in thuisbatterijen, dan kan dat onze regio veel geld opleveren. Afhankelijk van de vraag naar thuisbatterijen gaat het om zo’n 4 miljard euro extra economische waarde, in vergelijking met een scenario waarbij batterijen enkel gerecycleerd worden. Dat blijkt uit een onderzoek van VITO.
Het cijfer moeten we wel een tikje relativeren. Er moeten namelijk voldoende afgedankte batterijen voorhanden zijn. Dat is vandaag nog koffiedik kijken. Het hangt af van vele factoren: hoelang die batterijen meegaan, hoe snel elektrisch rijden mainstream wordt, of autoproducenten de batterijen liever zelf bijhouden.
Recyclage
We zullen batterijen ook moeten recycleren. In enkele landen zijn er al plannen om recyclagefabrieken voor autobatterijen op te trekken. Recyclage kan onze economie 260 miljoen euro opleveren. De economische winsten liggen dus een pak lager dan wanneer we batterijen hergebruiken.
Batterijhergebruik boekt eveneens meer winst op het vlak van CO2-emissies. Als we massaal batterijen gaan ombouwen, sparen we tot 615.000 ton CO2 extra uit. Dat komt omdat er dan minder nieuwe thuisbatterijen gemaakt moeten worden.
Glas als vervanger van zand in de bouwsector
In tegenstelling tot autobatterijen is er nog geen ombouwoplossing voor zonnepanelen. We moeten ze dus recycleren en de materialen herwinnen. Van het glas kan bijvoorbeeld nieuw glas gemaakt worden, op voorwaarde dat het erg zuiver is. Onzuiver glas kan dan weer dienen als vervanger van zand in de bouwsector.
De onderzoekers van de universiteiten van Gent en Antwerpen wijzen erop dat zonnepanelenrecyclage beredeneerd en fijnmazig moet gebeuren. Door bijvoorbeeld vooral het silicium te redden, winnen we op milieu-impact. In zonnepanelen zit ook zilver, een metaal dat we goed kunnen gebruiken. Grove recyclage lijkt de onderzoekers geen goed idee.
Vlaamse investering
Vlaanderen investeert nu al in de circulaire economie via het publiek-private partnerschap Vlaanderen Circulair. Recent lanceerde minister Demir ook een subsidie-oproep van 30 miljoen euro om de innovatie in de recyclagesector te stimuleren. Daarbovenop investeert Vlaams minister van Innovatie en Economie Hilde Crevits 15 miljoen euro in de circulaire maakindustrie: “Door in te zetten op onderzoek en innovatie in de maakindustrie kunnen we producten zoals gebruikte zonnepanelen en batterijen gaan recycleren en hergebruiken. Zo houden we kritieke grondstoffen in eigen land en worden we minder afhankelijk van het buitenland. Vlaanderen heeft alvast de nodige circulaire troeven in huis om mee te stappen in de wereldwijde concurrentiestrijd, wat zowel onze economie als het milieu zal baten.”
