Europese Unie pakt wegwerpverpakkingen aan

De cijfers liegen er niet om: elke Europeaan produceert bijna 180 kilogram verpakkingsafval per jaar. Verpakkingen zijn goed voor 40 procent van alle plasticverbruik en 50 procent van het papier in de EU. En de berg wegwerpverpakkingen groeit sneller dan de bevolking of de economie.

Als er niets gebeurt, stijgt het gebruik met nog eens 19 procent tegen 2030. Voor kunststof verpakkingsafval gaat het zelfs om een stijging van 46 procent. Er is dus dringend nood aan nieuwe regels, zegt de Europese Commissie. Ze wil het gebruik van wegwerpplastic voorkomen, hergebruik en navullen bevorderen en ervoor zorgen dat alle verpakkingen tegen 2030 recycleerbaar zijn. De maatregelen moeten het verpakkingsafval per Europeaan met 37 procent verminderen.

Ban op shampooflesjes

Concreet zullen bijvoorbeeld afhaalrestaurants of e-commercebedrijven verplicht worden om een bepaald percentage van hun producten aan te bieden in herbruikbare of navulbare verpakkingen. De Commissie stelt ook een verbod in op duidelijk onnodige wegwerpverpakkingen, zoals plastic bekers in restaurants of cafés, wegwerpverpakking voor fruit en groenten of minishampooflesjes in hotels.

De verpakkingssector zelf zal verplichte percentages gerecycleerd materiaal moeten gebruiken, zodat gerecycleerde kunststof een waardevolle grondstof wordt. Zo'n verplichting geldt nu al voor plastic drankflessen.

Daarnaast komt er meer duidelijkheid over biogebaseerde, composteerbare en biologisch afbreekbare kunststoffen. Er zal worden aangegeven voor welke toepassingen dergelijke kunststoffen echt milieuvriendelijk zijn en hoe ze moeten worden ontworpen, verwijderd en gerecycleerd. Ook voor consumenten komt er een einde aan de verwarring: een heldere etikettering moet duidelijk maken welk materiaal gebruikt is en hoe dat best gesorteerd wordt. Daarvoor komen er uniforme symbolen voor de hele EU.

De Commissie wil ook statiegeld invoeren voor plastic flessen en blik.

Goed voor de economie

Volgens de Commissie zullen de maatregelen een positief effect hebben op de economie en de werkgelegenheid. Alleen al het stimuleren van hergebruik zal naar verwachting leiden tot meer dan 600.000 nieuwe banen tegen 2030, waarvan heel wat bij kmo’s.

De Commissie verwacht ook veel innovatie, waardoor het gemakkelijker wordt om verpakkingen te verminderen, te hergebruiken en te recycleren. Verder zal de behoefte aan nieuwe materialen verminderen, zal de recyclagesector groeien en wordt Europa minder afhankelijk van primaire hulpbronnen en externe leveranciers.

Uitstoot drastisch reduceren

De regels moeten leiden tot een vermindering van de uitstoot van de verpakkingssector met 23 miljoen ton tegen 2030 (vergelijkbaar met de totale uitstoot van een land als Kroatië) en een vermindering van het waterverbruik met 1,1 miljoen kubieke meter water.

Het voorstel zal nu door het Europees Parlement en de Europese Raad worden behandeld.