Energie in tijden van hitte

De Europese energiemarkt beleeft barre tijden. Het conflict in Oekraïne zorgde de voorbije maanden al voor stijgende prijzen en onzekerheid over onze bevoorrading. Een verschroeiende hittegolf zorgt daarbovenop voor een hogere energievraag, onder meer door airconditioning, maar ook dalende efficiëntie bij verschillende producenten. Dat maakt het nog moeilijker om onze energievoorziening op peil te houden en ondertussen onze reserves op te bouwen met het oog op de komende winter.

Water te warm voor kernenergie

Bij de Franse kerncentrales zorgen de hoge temperaturen voor problemen met het koelwater. Het peil van rivieren als de Rhone en de Garonne staat al laag, terwijl de temperatuur van het water de hoogte in gaat: al tot 28° Celsius in de Garonne op 14 juli. Bij Franse wet moet EDF, de beheerder van de centrales, de productie van kernenergie afbouwen of zelfs stopzetten als de temperatuur in de rivier een bepaalde drempel overschrijdt. Dat moet voorkomen dat lozingen van koelwater in de waterweg schade aan het milieu veroorzaakt.

Afgelopen week produceerden de Franse kerncentrales al aan minder dan halve capaciteit, met de nodige gevolgen voor de energieprijzen. Verschillende sites kregen ondertussen wel een tijdelijke vrijstelling van de lozingsvoorwaarden, om ze operationeel te houden tijdens de hittegolf. EDF schat zelf in dat de energieproductie van haar centrales dit jaar terugvalt tot het laagste peil in meer dan dertig jaar, omdat ook verschillende centrales stilliggen voor onderhoud en nazicht. Daardoor is Frankrijk nu afhankelijk van import uit buurlanden, waar het traditioneel een uitvoerder van energie is.

Water te weinig voor kolen

Bij de Duitse kolencentrales zorgt de hittegolf voor bevoorradingsproblemen. Het waterpeil op de Rijn staat nu op het laagste punt in minstens vijftien jaar. Daarmee komt de voornaamste aanvoerroute voor kolen uit ons land en Nederland in het gedrang, net nu het land reserves wil opbouwen met het oog op de winter.

Ook de gascentrales voelen de hitte. Net als andere energievormen die warmte gebruiken om turbines aan te sturen, moeten ze aan lagere capaciteit werken om de temperatuur onder controle te houden. Zelfs de gaspijpleidingen ontspringen de dans niet. De Interconnector-leiding tussen Engeland en België moest al verschillende dagen het transport van aardgas beperken wegens de hitte en ook de aanvoer vanuit Noorwegen ligt lager dan normaal.

Wat met hernieuwbare energie?

Hernieuwbare energiebronnen als waterkracht, wind en zon maken niet rechtstreeks gebruik van warmte om energie op te wekken. Maar waterkrachtcentrales voelen nu wel de impact van de droogte: er is simpelweg minder water voorhanden om stroom mee op te wekken. Ook windenergie heeft het moeilijk met de warme lucht: die heeft een lagere densiteit en levert dan minder kracht. Vooral in Spanje viel de productie van windenergie vorige week sterk tegen, al wordt daar deze week beterschap verwacht. Toch is er ook een succesverhaal te noteren en dat is voor zonne-energie weggelegd. Afgelopen zondag (17 juli) produceerde Duitsland al een record met 38 174 megawatt aan elektriciteit. Men verwacht dat dat record niet al te lang zal standhouden.