Volkswagen zet vaart achter een nieuwe gigafabriek voor batterijen in de Verenigde Staten. Ergens in Europa zou het een gelijkaardige investering doen, maar die staat nu op pauze. De reden? Voor de Amerikaanse fabriek verwacht Volkswagen om en bij de 10 miljard euro aan subsidies en leningen op te strijken. Wat de autobouwer mag verwachten van de Europese Unie is voorlopig niet duidelijk, dus wacht VW af. Batterijproducent Northvolt wil ook een enorme fabriek bouwen en twijfelt nog tussen Duitsland en de VS, waar het 8 miljard euro steun zou krijgen.
Antwoord op Amerika
Met de lancering van zijn Inflation Reduction Act (IRA) heeft Joe Biden de Europese Unie danig onder druk gezet. De IRA voorziet in aanzienlijke steunmaatregelen voor groene technologieën zoals elektrische wagens, als de productie en toeleveringsketen voldoende Amerikaans zijn. De Europese Unie maakte al bezwaar tegen wat het ziet als protectionistische aspecten van de wet, maar het zal vooral zelf snel met een antwoord moeten komen. Belangenorganisatie Transport & Environment waarschuwde al dat meer dan twee derde van de Europese batterijprojecten vertraging en zelfs afgelasting riskeren.
Op 14 maart zal de Europese Commissie naar verluidt de Net-Zero Industry Act (NZIA) presenteren als onderdeel van het bredere Green Deal Industrial Plan. Die Green Deal moet van Europa het eerste klimaatneutrale continent maken tegen 2050. Het doel van de NZIA is vooral de concurrentiële positie van de EU te versterken en de afhankelijkheid van andere landen, in de eerste plaats China, af te bouwen. Volgens een eerdere ontwerptekst van de NZIA moet de Europese productiecapaciteit voor groene technologie tegen 2030 kunnen instaan voor minstens 40 procent van de jaarlijkse vraag in het kader van de Green Deal. De Commissie formuleert ook doelstellingen voor eigen productie per sector: 40 procent voor zonnepanelen, 85 procent voor windturbines, 60 procent voor warmtepompen, 85 procent voor batterijen en 50 procent voor fossielvrije waterstof.
Vergunningen en vereisten
Om die ambities waar te maken, zijn er volgens de Commissie vooral snellere, eenvoudigere en meer voorspelbare vergunningsprocedures nodig. Waar een groen industrieel project nu tussen de twee en zeven jaar moet wachten op een vergunning, mag dat binnenkort niet langer dan 18 maanden duren. Die termijn krimpt tot een jaar als de EU voor het product in kwestie voor meer dan 80 procent afhankelijk is van derde landen. Eventuele juridische procedures rond groene projecten moeten met de grootste urgentie afgehandeld worden.
In een gelekte tekst van het voorstel is ook de Europese tegenhanger van de Amerikaanse voorwaarden rond binnenlandse productie te vinden. Zo zouden overheidsinstanties bij aanbestedingen rekening moeten houden met de bevoorradingszekerheid en die hangt onder andere af van het aandeel producten uit derde landen. Gelijkaardige taal is onder meer te lezen bij artikels die subsidiëring door lidstaten behandelen. Daarmee zou de Commissie wel eens in aanvaring komen met de handelswetgeving van de Wereldhandelsorganisatie. Afwachten of zulke vereisten overeind blijven in het definitieve voorstel.
Waardig werk en economische groei
Industrie, innovatie en infrastructuur
Klimaatactie