De Amerikaanse Inflation Reduction Act biedt honderden miljarden klimaatsubsidies aan, onder bepaalde protectionistische voorwaarden. China is al langer een gigant in kritieke materialen en investeringen in hernieuwbare energie. Als de Europese Unie een voortrekkersrol in groene technologie ambieert, moet het dus stevig uit de hoek komen. Ursula von der Leyen, voorzitster van de Europese Commmissie, kondigde op het Wereld Economisch Forum in Davos alvast een plan aan.
Green Deal Industrial Plan
Een belangrijke pijler in de Europese strategie is de Net Zero Industry Act. Daarmee wil de Commissie een gunstige beleidsomgeving creëren waarin kritieke sectoren zich snel kunnen ontwikkelen. Von der Leyen verwees daarbij naar wind- en zonne-energie, warmtepompen, groene waterstof en energieopslag. Voor zulke sectoren wil ze onder meer het vergunningsproces voor nieuwe productiesites simpeler en sneller maken. Voor strategische projecten van eigen bodem zouden ook de regels rond overheidssteun tijdelijk versoepelen. Dat moet helpen om duurzame investeringen aan te trekken en te voorkomen dat bedrijven uitwijken naar de VS of China.
Tegelijk is von der Leyen beducht voor een al te dominante positie van bedrijven uit grote lidstaten. Duitsland en Frankrijk hebben nu al respectievelijk € 100 miljard en € 55 miljard aan groene financiering klaar staan. Daarom zullen de soepelere regels beperkt blijven in de tijd en zal er in de zomer onderhandeld worden over een European Sovereignty Fund. Dat zou de financiële ondersteuning voor duurzame projecten gelijk moeten trekken over de hele eengemaakte markt. Hoe die kas gespijsd raakt, is voorlopig minder duidelijk. Wellicht zullen fondsen uit het bestaande budget of het COVID herstelfonds toegewezen worden aan landen op basis van een analyse van hun middelen en behoeftes.
Protectionisme
Ondanks de recente spanningen tussen de EU en de VS over vermeend protectionisme in de Amerikaanse Inflation Reduction Act, wil von der Leyen blijven inzetten op samenwerking. Trans-Atlantische handel, gemeenschappelijke schaalvoordelen en regulering zullen volgens haar nog een belangrijke rol spelen. Maar de Europese Commissie zal het niet nalaten om oneerlijke concurrentie aan te kaarten.
“We willen samenwerken”, rondde von der Leyen haar toespraak af: “want de klimaatverandering vereist een globale aanpak. Maar het moet een eerlijke aanpak zijn, op een gelijk speelveld.”
Waardig werk en economische groei
Industrie, innovatie en infrastructuur
Klimaatactie