Anderhalve dag later dan gepland krijgt de VN-klimaattop in Sharm-el-Sheikh een slotverklaring. Die loopt niet meteen over van ambitie. Officieel houden we vast aan het doel van maximaal 1,5 °C klimaatopwarming, maar dat gaat niet gepaard met opzienbarende nieuwe engagementen. Ondanks de teleurstelling die bij vele partijen weerklinkt, zijn er ook enkele lichtpunten op te merken.
Klimaatfonds komt er
Het loss and damage fund had veel voeten in de aarde. Het idee achter dit fonds is dat de landen die nu al de meeste schade ondervinden door klimaatverandering, niet verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde. Het is dus de morele plicht van de historisch vervuilende landen om steun te bieden aan de landen die buiten hun toedoen om de meest verwoestende impact ondervinden.
De VS is van mening dat dit fonds de deur opent voor schadeclaims en wettelijke verantwoordelijkheid voor historische uitstoot van broeikasgassen. China en India stellen dat ze geen historische vervuiler zijn, maar zijn vandaag de dag wel grote vervuilers. Uiteindelijk schaarden de EU en de VS zich achter het fonds, maar sluitende stappen zijn er nog niet genomen. Voorlopig ligt er enkel een roadmap voor het beantwoorden van vragen zoals ‘wie beheert het fonds?’, ‘Hoe wordt het geld verdeeld?’ en ‘Wie kan er aanspraak maken op financiële steun?’
Nieuwe wind in Brazilië
Braziliaanse president Lula da Silva gaat voluit voor de strijd tegen klimaatverandering. Hij kondigde aan de ontbossing in eigen land tegen te gaan, een sterk contrast met voorganger Bolsonaro. Bovendien gaat Lula partnerschappen aan met Congo en Indonesië voor het behoud van bebossing. Deze drie landen samen zijn qua wereldoppervlak verantwoordelijk voor de helft van de oerwouden. Tot slot heeft Lula aangeboden om de COP30-klimaattop te organiseren.
Fossiele brandstoffen minder ingeperkt dan gehoopt
Het slotakkoord van de COP26 in Glasgow vorig jaar focuste vooral op de grens van 1,5 °C wereldwijde opwarming van de aarde. Deelnemende landen kregen als opdracht hun nationale klimaatdoelen bij te stellen maar slechts een fractie van de VN-leden heeft dat ook daadwerkelijk gedaan. Anderzijds waren er ongezien veel fossiele brandstof lobbyisten aanwezig op de klimaatconferentie. Het kostte al veel moeite om de bovengrens van 1,5 °C te behouden. Algemeen heerst het gevoel dat strengere maatregelen voor deze doelstelling ten prooi zijn gevallen aan het fonds voor verlies en schade.
Strijd tegen methaan
Methaan is een broeikasgas dat nog vele malen krachtiger is dan CO2. Om de uitstoot te beperken, hebben de VN een wereldwijd detectiesysteem aangekondigd. Het Methane Alert and Response System (Mars) detecteert lekken en brengt de betrokken partijen op de hoogte. Verdere opvolging van de lekken is zo verzekerd. Ondertussen hebben 150 naties de Global Methane Pledge – opgericht tijdens COP26 – onderschreven, een toezegging om tegen 2030 30% minder methaan uit te stoten. China sluit zich hier niet bij aan, maar zal in de nabije toekomst voor het eerst een nationaal plan publiceren om de uitstoot van methaan te reduceren.
Waterprojecten in 100 Afrikaanse steden
Het World Resources Institute (WRI) heeft in samenwerking met andere partners het African Cities Water Adaptation Fund (ACWA Fund) opgericht. Het doel van dit fonds is 5 miljard dollar en technologische kennis ter beschikking te stellen voor waterprojecten in 100 steden tegen 2032.
Klimaatactie