CO₂-compensatie met REDD+ bosprojecten zwaar overschat

Heel wat organisaties maken gebruik van zogenaamde carbon credits ter compensatie van de broeikasgassen die ze effectief uitstoten. Denk daarbij aan de CO₂-compensaties die je kan aankopen als je een vliegticket boekt. In 2022 ging het wereldwijd over een marktwaarde van 2 miljard dollar. Vrijwillige REDD+ projecten zijn zo’n manier om CO₂-uitstoot te compenseren. De afkorting verwijst naar het kader dat het Klimaatverdrag (UNFCCC) opstelde rond ontbossing en degradatie van bossen. Bij een REDD+ project maakt de aanbieder een inschatting van de verwachte ontbossing in een gegeven gebied en hoeveel daarvan het project zal voorkomen. Als de organisatie bijvoorbeeld verwacht dat het 50 bomen kan redden van de bijl, komt dat overeen met 1 ton CO₂ minder uitgestoten. Verschillende organisaties gebruiken daarvoor verschillende formules, dus de resultaten kunnen variëren.

Effect op ontbossing

Onderzoekers publiceerden recent een onderzoek naar de effectiviteit van vrijwillige REDD+ projecten. Ze bestudeerden de manier waarop de aanbieders de verwachte ontbossing inschatten en vergeleken de resultaten met gelijkaardige controlegebieden zonder beschermingsprojecten. Daaruit blijkt dat er voor de meeste projecten geen bewijs is dat ze effectief ontbossing tegengaan. Naar schatting 90 procent zou in de praktijk helemaal niets compenseren en de projecten die wel ontbossing voorkomen, zouden hun impact overschatten.

Eerder onderzocht ook The Guardian de claims van Verra, een van de grootste aanbieders van REDD+ projecten, met klanten als Shell, Gucci en Pearl Jam. Door de resultaten van drie onderzoeken te combineren, waaronder de pre-print van het Nederlandse onderzoek, becijferde The Guardian dat 94 procent van de verkochte carbon credits geen echte bijdrage leverde. Het rapport vond ook indicaties dat Verra de verwachte ontbossing overschatte door afgelegen projectgebieden te vergelijken met gebieden langs wegen en rivieren, waar ontbossing gewoonlijk sneller gebeurt.

"We houden onszelf voor de gek als we deze compensaties kopen", zegt Thales Pupo West, onderzoeker aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en auteur van het onderzoek. "Individuen en organisaties besteden miljarden dollars aan een strategie om klimaatverandering tegen te gaan die niet werkt, in plaats van dit geld te investeren in iets dat wel het verschil maakt, zoals schone energie."