Champignonvoetjes kunnen levens redden
De reststroom van champignonkwekerijen kan dienen als grondstof voor chitosan, een belangrijk bestanddeel van onder meer bloedstelpende verbanden en cosmetica. De plantaardige versie van chitosan voorkomt bovendien allergische reacties.
Chitosan is een afgeleide van chitine. Dat is de bouwstof waarmee schaaldieren, insecten en spinnen hun exoskelet produceren. Chitosan is onder andere antibacterieel, antioxiderend, ontstekingsremmend, hydraterend, UV-afstotend en… eetbaar. Er zijn dus een groot aantal sectoren die chitosan op één of andere manier gebruiken. Het gaat op de eerste plaats over cosmetica producten zoals haargel en ook in de chemie en agro-industrie zijn er veel interessante toepassingen. Door de oorlog in Oekraïne is de vraag nog gestegen, want chitosanverbanden hebben een snelle, bloedstelpende werking die levens kan redden.
Van garnaal naar champignon
Er zijn twee problemen met de huidige productie van chitosan. Het merendeel gebeurt nu in het Verre Oosten en de Verenigde Staten. Die afhankelijkheid is niet zonder risico, denk maar aan de mondmaskertekorten tijdens de pandemie. Daarnaast is bijna alle chitine vandaag van dierlijke oorsprong en dan vooral van garnalen, krabben en kreeften. Geef je iemand met een schaaldierallergie zo’n chitosanverband…
Als we chitosan kunnen maken van plantaardige grondstoffen, voorkomen we zulke gevaarlijke allergische reacties. Het CHampITINE project van de Vlaamse onderzoekscentra VITO en Inagro heeft nu aangetoond dat de reststromen van Vlaamse paddenstoelenkwekers een prima bron van chitine zijn. Na de oogst houden de telers nog de ‘voetjes’ over, die ze gewoonlijk tegen betaling laten afvoeren als afval of eventueel meststof. In Vlaanderen alleen al gaat het om een nevenstroom van 1.800 tot 5.500 ton die kan dienen als basis voor chitosan. Dat die productie dan ook lokaal kan gebeuren, is nog een bijkomend voordeel. Het project krijgt dus meteen een opvolger in de vorm van het VALORCHAMP-project als onderdeel van de Vlaamse oproep naar circulaire initiatieven.
Bron: VITO