Aquafin maakt biomethaan van afvalwater

Huishoudelijk afvalwater, rioolwater dus, zuivert Aquafin doorgaans in twee stappen. Eerst mechanisch, via roosters. Daarna voeden micro-organismen zich met de opgeloste vuildeeltjes. De micro-organismen zwellen aan, waardoor er een overschot aan slib ontstaat. Christel Van Moer, projectmanager Innovatie bij Aquafin: “Dat slib gaat in een vergistingstank, waar het vooraf opgewarmd wordt tot bijna 40°C. Het ruwe biogas dat bij de vergisting vrijkomt, zetten we met een warmtekrachtkoppeling om in groene stroom en restwarmte. Een deel van die restwarmte gebruiken we om het slib te verwarmen.”

De kringloop is dus al gesloten, maar dat belet Aquafin niet om te experimenteren met een nieuwe methode. “In plaats van het ruwe biogas om te zetten in groene stroom en warmte wordt het opgezuiverd tot biomethaan.” Dat gas is een duurzaam alternatief voor aardgas.

The making of

Hoe gaat het precies in zijn werk? “Het slib warmen we nog steeds op om er ruw biogas van te maken. Verwarmen doen we voorlopig nog door een deel van het biogas te verbranden. In de toekomst zullen we daarvoor een warmtepomp installeren. Het geproduceerde biogas gaat dan via pijpleidingen naar de membraaninstallatie die beheerd wordt door het Nederlandse bedrijf Bright Biomethane. Zij zuiveren het dan op tot biomethaan.”

De opzuivering gebeurt door het biogas eerst af te koelen om condensaatwater af te voeren. De onzuiverheden worden met actieve-koolfilters verwijderd en het gas wordt gecomprimeerd. Met verschillende membranen worden de CO₂- en methaanmoleculen van elkaar gescheiden.

Met het CO₂ wordt voorlopig niets gedaan. “Daarvoor is het geproduceerde volume te klein. Maar als we meerdere installaties bouwen, kunnen we het Christel Van Moer (Aquafin) aanbieden aan gasleveranciers voor industriële en medische toepassingen. Of aan glastuinbouwbedrijven in de buurt.” Die sector is vragende partij, want planten hebben extra CO₂ nodig om optimaal te groeien.

“Vanuit de membraaninstallatie van Bright Biomethane stroomt het gas naar de injectie-unit van netbeheerder Fluvius. Eerst controleert Fluvius nog eens de kwaliteit. Het voegt ook een gasgeur toe, want biomethaan is geurloos waardoor je lekken niet opmerkt. Als dat gebeurd is, verdwijnt ons biomethaan in de leidingen, op weg naar huizen en bedrijven. Gemiddeld pompen we zo’n 60 kubieke nanometer per uur in het net.”

In de eerste jaarhelft van 2022 hakken we de knoop door of we dit project uitbreiden naar meerdere sites

Groengascertificaten

Het volledige productieproces van afvalwater tot groen gas heeft Aquafin laten certificeren. “Daarmee kunnen we aantonen dat het gas wel degelijk groen is. We verkopen het gas én de bijbehorende certificaten aan ondernemingen die hun processen willen vergroenen. Iedereen kent het principe van groenestroomcertificaten. Wel, dit werkt op een gelijkaardige manier.”

Aquafin gebruikt het groene gas ook zelf voor zijn bedrijfsvloot. “We willen tegen 2030 geen fossiele brandstoffen meer gebruiken. Tegen eind 2021 zullen alvast onze 185 cng-wagens rijden op bio-cng.” Ook de stad Antwerpen is geïnteresseerd om haar circa 300 cng-dienstwagens te laten overschakelen op biomethaan.

Groen gas als winnaar?

Dit is het eerste biomethaanproject voor Aquafin. “Dat wordt de komende maanden in al zijn aspecten geëvalueerd. In de eerste jaarhelft van 2022 hakken we de knoop door of we dit project uitbreiden naar meerdere sites. De stijgende gasprijzen helpen om een positieve businesscase voor te leggen.”

Is groen gas dan dé oplossing om onze steden klimaatneutraal te maken? “Het is een deel van de oplossing. Groene stroom, biomethaan en waterstof zijn allemaal valabele pistes. De toekomst zal uitwijzen of we een mix van energiebronnen zullen gebruiken of dat eentje de strijd zal winnen.”