Het Zwitsers IQAir monitort de luchtkwaliteit wereldwijd aan de hand van meetstations in 131 landen en regio's. Volgens het rapport voor 2022 zijn er nauwelijks plekken op aarde die voldoen aan de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op vlak van fijnstof, meer bepaald de concentratie van de schadelijke PM2.5 in de lucht. Dat zijn fijne deeltjes met een diameter van maximaal 2,5 micrometer. Die zijn gevaarlijk omdat ze diep in de luchtwegen kunnen belanden.
Leuven en Luik
Enkel inwoners van Australië, Estland, Finland, Grenada, IJsland en Nieuw-Zeeland ademen door de band genomen lucht die de WHO als gezond beschouwt. In België is er geen enkel meetstation dat voldoet aan de richtlijnen. De properste lucht is te vinden in het zuiden van het land, rond Luik en Charleroi. In Vlaanderen heeft de streek rond Leuven de meest zuivere lucht. In Nederland is er één meetstation dat aangeeft binnen de krijtlijnen van de WHO te blijven, namelijk Blaarthem in de provincie Noord-Brabant (1,8 microgram per kubieke meter). Vlaanderen en Nederland doen het in het algemeen een pak slechter dan de omliggende gebieden.
Tsjaad, een Afrikaans land in de Sahelregio, heeft de meest vervuilde lucht ter wereld. Lahore, de op één na grootste stad van Pakistan, is de stad met de minst propere lucht ter wereld. De WHO beveelt een maximale PM2.5-concentratie van 5 microgram per kubieke meter aan. Tsjaad en Lahore hadden in 2022 een gemiddeld niveau van respectievelijk 89,7 en 97,4.
Grassroots monitoring
In 2022 lagen acht van de tien steden met de ergste luchtverontreiniging ter wereld in de regio’s Centraal- en Zuid-Azië. Luchtverontreiniging door fijnstof wordt veroorzaakt door het gebruik van steenkool, olie en aardgas voor energie, niet-duurzame industrie en landbouw. Het rapport maakt gewag van een “luchtvervuilingscrisis”. Een drastische verschuiving naar hernieuwbare energiebronnen en schoon, toegankelijk openbaar vervoer is dringend nodig.
“Te veel mensen over de hele wereld weten niet dat ze vervuilde lucht inademen, terwijl iedereen verdient dat zijn of haar gezondheid wordt beschermd tegen luchtvervuiling”, zegt Aidan Farrow, die als wetenschapper van Greenpeace meewerkte aan de metingen. Harde data zoals deze zijn volgens hem nodig om verandering te eisen en vervuilers ter verantwoording te roepen. Hij betreurt het dat ze moeten komen van een privaat initiatief.
“Overheden moeten de luchtkwaliteit bewaken, maar we kunnen niet op hen wachten”, zegt IQAir-ceo Frank Hammes. “Grassroots monitoring van de luchtkwaliteit creëert transparantie en urgentie. Het leidt tot gezamenlijke acties die de luchtkwaliteit verbeteren".
Goede gezondheid en welzijn