De klimaatcrisis heeft een enorme impact op de wijnsector. In regio’s die vroeger als te koud te boek stonden, zoals ons land en Engeland, winnen wijngaarden al enkele jaren terrein. Maar voor meer traditionele wijnstreken als Spanje en Zuid-Frankrijk ziet de toekomst er stilaan somber uit. Bij teveel zon en te hoge temperaturen verdampt er meer water uit de druiven, met als gevolg hogere suikerconcentraties en een overdaad aan alcohol bij het fermenteren. Wijnranken zijn ook gevoelig aan extreme weersomstandigheden zoals overstromingen, droogte en late vorst. En dan lijden de druiven nog eens onder de rook van bosbranden en profiteren parasieten en insecten van mildere winters.
Slimme zonnepanelen
Proefprojecten in Frankrijk en Spanje proberen nu de eerste gevolgen van de klimaatcrisis op te vangen door slimme zonnepanelen te installeren boven wijngaarden. Die kunnen kantelen om de druiven meer of minder schaduw te geven. Een AI algoritme stuurt de installatie aan, rekening houdend met de weersomstandigheden, bodemkwaliteit en soort druiven. Door tijdig schaduw te bieden, voorkomen de panelen onder meer zonnebrand op de bladeren en trossen. Bij extreme koude is het onder de installatie ongeveer 2 graden warmer.
De eerste resultaten
Het Franse Sun’Agri plaatste in 2018 al 7.800 zonnepanelen over een deel van een wijngaard in de Rhônevallei. Het project kende drie testcondities: twee groepen waar de panelen op verschillende manieren schaduw boden en een controlegroep zonder zonnepanelen. De resultaten van de eerste oogst zijn ondertussen bekend gemaakt.
De ranken onder de panelen verbruikten 12 tot 34 procent minder water, afhankelijk van het gebruikte systeem, en de druiven zelf waren 17 procent zwaarder. Er was geen noemenswaardig verschil in alcoholgraad, maar de afgeschermde druiven leverden wel wijn van betere kwaliteit, met hogere zuurtegraad en meer anthocyaan. In de testopstelling was de kwaliteit van de druiven prioritair ten opzichte van de elektriciteitsproductie. Daardoor lag de opbrengst van de panelen op jaarbasis 15 tot procent lager.
Pilootprojecten
De combinatie van wijngaarden met slimme zonnepanelen zit voorlopig nog in de fase van de proefprojecten. Sun’Agri wil tegen 2023 een veertigtal kleinere installaties in gebruik hebben op domeinen tussen de twee en vier hectare. Na Frankrijk start nu ook het eerste project in Spanje. Daar plaatst nutsbedrijf Iberdrola nu een bescheiden 40 kW installatie om het concept fijn te stellen, maar er zijn al plannen om het project uit te breiden naar andere Spaanse wijngaarden.